Wederkerende versprekingen

In de loop der tijd is er met het Nederlands veel gebeurd, er is veel veranderd, met name op het gebied van spelling. Zo werd Nederlandsch al gauw Nederlands en mensch werd mens. Slechts een paar voorbeeldjes waaruit die verandering – of vereenvoudiging – blijkt.

Ook veel uitdrukkingen hebben het veld moeten ruimen. Sterker nog: van veel uitdrukkingen weten de meeste mensen de betekenis niet (meer). Als je nu tegen pubers zegt Denk erom dat je op tijd thuis bent, anders vind je de hond in de pot, dan zullen er maar weinig zijn die begrijpen dat het eten op is als ze te laat thuis zijn. Of als het thuis een grote bende is, dan spreekt men wel van het huishouden van Jan Steen, waarmee gedoeld wordt op de chaotische taferelen in de schilderijen van Jan Steen in het Rijksmuseum.
De uitdrukkingen als zodanig zijn niet veranderd, ze worden alleen niet meer zo veel gebruikt. En dat is een verandering.
Ook formuleringen van vroeger zijn veranderd. Daar waar mijn vader vroeger zijn klanten een offerte deed toekomen, stuurt mijn wederhelft die vandaag de dag gewoon via e-mail. Als ondertekening stond er vroeger Hoogachtend, maar tegenwoordig wordt er vriendelijk gegroet.
De verandering die enigszins zorgen baart, is de verweving van formuleringen. Deze zijn vaak gewoon fout! Echt fout! Een veelvoorkomende fout is ik besef me. Steeds meer mensen maken die fout. Het ergste is, dat ze dat niet eens lijken te weten!
Het gaat hier om een verwarring tussen het wederkerend werkwoord zich realiseren en het werkwoord beseffen. Ik besef dat die verwarring op de loer ligt, maar ik realiseer mij ook dat deze verspreking steeds vaker wordt gedoogd. Zo horen we vaak ook ik irriteer me. Voor deze verwarring - zich ergeren en irriteren - geldt hetzelfde. Ik erger me eraan en het feit dat de verwarring steeds vaker wordt gedoogd, irriteert me.