Basisschool De Pannevogel leert over de geschiedenis eigen woonomgeving

Het verleden opsnuiven in het kleinste stadje van Nederland

Door Alice Rouwhorst

STEENDEREN/BRONKHORST - Op uitnodiging van de Historische Vereniging Steenderen (HVS) kregen groep 7 en 8 van de basisschool De Pannevogel een geschiedenisles over hoe het leven in de middeleeuwen was. Waar kan dat beter dan in het kleinste stadje van Nederland dat om de hoek ligt?

Met de benenwagen kwamen allereerst de schoolkinderen van groep 7 bij Het Wapen van Bronkhorst en daarna groep 8. Daar werd de groep gesplitst in één deel die bij Het Wapen bleef bij Martin Nieuwenhuis en de andere helft ging met Henk Harmsen mee het stadje in. Beide mannen zijn actief bij de HVS en weten veel te vertellen over de geschiedenis van Bronkhorst.

Leren door te zien
Vooraf hadden de kinderen een fictief verhaal gelezen over het jongetje Henne, die in de middeleeuwen in Bronkhorst op de Uilenhoek woonde. Het verhaal schetst een beeld van het leven van Henne in die tijd. Hoe zag zijn omgeving eruit? Wat voor kleren droeg hij? Welke ambachten en gewoonten waren er? Dezelfde route die Henne in het verhaal volgde binnen en buiten de stadspoorten van Bronkhorst liep de groep aan de hand van een speurtocht en onder begeleiding van Harmsen. Hij vertelde en toonde onderweg van alles en de kinderen stelden hem hier veel vragen over. De tocht leidde hen onder andere naar de plek waar de Steenpoort heeft gestaan, via het Hövepaadje richting het Maneveld waar de Joodse begraafplaats is. Uiteraard kwamen ze langs de kapel op het Gijsbertplein die gebouwd werd in 1344 met geld van Heer Gijsbert van Bronckhorst. Deze woonde iets verderop. Daar waar nu enkel nog de kasteelheuvel is met daarop de maquette van het kasteel van de Heren van Bronckhorst. Een zeer strategische plek die veiligheid en goed uitzicht bood over de IJssel. Via de dijk liep de groep naar de Bovenstraat terug het stadje in, waar de kinderen door Harmsen rechts geattendeerd werden op het kleine poortwachtershuisje. Het jaartal 1633 op het Hoge Huys, het vroegere rentmeesterhuis, iets verderop aan de linkerkant verwijst naar de grote brand in dat jaar. Het stadje werd grotendeels verwoest. Ook in het verhaal van Henne breekt er brand uit. Hoe kon dat gebeuren? Waar waren de huizen toentertijd van gebouwd en hoe bluste men, waar kwam het water vandaan? Vragen die de kinderen tijdens deze speurtocht moesten beantwoorden. Met de nodige hulp van Harmsen lukte hen dat. De aandacht was na de stadswandeling inmiddels wat verslapt en de groep was dan ook blij dat ze terug bij het startpunt waren, de deel van Het Wapen van Bronkhorst van de familie Meutstege. De kinderen die de binnen opdracht gedaan hadden, gingen nu met Harmsen op pad en de andere groep ging samen met Nieuwenhuis op de deel aan de slag met het bouwen van een maquette.

Leren door te doen
Op een groot wit laken is het straten- en grachtenplan van Bronkhorst geschilderd. De kinderen kregen na een inleiding van Nieuwenhuis de opdracht om de Middeleeuwse stad te gaan bouwen. Een grote stapel met op schaal gemaakte gebouwen en aardenwallen met grote hekwerken van hout lag voor hen op de grond. Deze dienden de juiste plek te krijgen binnen de stadspoorten. Via hints in de vorm van: “Ik krijg een telegram binnen dat de struikrovers vanuit de richting Vorden de stad naderen. Zorg dat de stadspoorten dicht zijn!” en “De molenaar krijgt natte voeten” werden de kinderen de juiste kant op gestuurd. Stadswallen werden verplaatst en de molen kwam meer landinwaarts te staan. Uiteindelijk was Bronkhorst op de juiste wijze gebouwd. Deze opdracht zette de kinderen niet alleen aan om na te denken hoe in de middeleeuwen een stad eruit moet hebben gezien, het noopte hen ook tot overleg en samenwerking met elkaar. De ontstane groepsdynamiek was zeer interessant voor de meesters en de juffen.

Geschiedenis ligt voor het oprapen in de buurt
De HVS beoogt met dit initiatief dat de kinderen oog krijgen voor hun omgeving en de geschiedenis daarvan. Voor interessante verhalen uit het verleden hoeven ze niet ver weg. Deze zijn om de hoek in hun eigen omgeving te vinden. Om het heden te begrijpen hebben ze kennis nodig van het verleden, omdat dat wat in het verleden gebeurd is, invloed heeft op het leven van nu. Harmsen en Nieuwenhuis hopen dat bij de kinderen door deze ochtend meer interesse in de geschiedenis van hun omgeving en in het algemeen gewekt is.

Rondleidingen
Wie ook wil leren over het ontstaan van het ruim duizendjarige stadje, over de Heeckerense en Bronkhorster Twisten, over het recht op de wind? De Historische Vereniging Steenderen verzorgt stadswandelingen van vier tot vijf kwartier onder leiding van één van hun deskundige gidsen. Maak op een leuke, actieve en informatieve manier kennis met Bronkhorst, waar in de vorige eeuw bijna alle panden naar hun oorspronkelijke vorm en uiterlijk zijn gerestaureerd. Voor verdere informatie en voor boekingen zie de website van de vereniging.

www.hvsteenderen.nl