Struikelstenen en lezing in Varsseveld

VARSSEVELD - Op twee plekken in Varsseveld en een in Westendorp worden woensdagmiddag 31 augustus de struikelstenen gelegd, die herinneren aan de tragische gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook wordt er een struikeldrempel onthuld, aan het Kerkplein in Varsseveld, ter nagedachtenis aan het Joodse leven in Varsseveld en omgeving. ’s Avonds is er een lezing, waar een ieder van harte welkom is.

De struikelstenen in Varsseveld komen aan de Spoorstraat 19 en aan de Eikenlaan 14. Met de stenen in de Spoorstraat worden Walter Rosenbaum en Betje Winter herdacht. Rosenbaum kwam in 1937 naar Nederland en trouwde in 1942 met Betje Winter. Walter kwam om in kamp Brobek; Betje Winter in Auschwitz.

De stenen aan de Eikenlaan herinneren aan Felix de Bruin en Jetta Berlijn. Felix de Bruin overleed in de oorlog in Het Apeldoornsche Bosch in Apeldoorn; een Joodse psychiatrische inrichting. Jetta kwam om op 13 maart 1943 in Sobibor in Polen.

In Westendorp komen twee struikelstenen om het joodse echtpaar Sternfeld-Hes te herdenken. Julius Sternfeld en Sophie Hes woonden vanaf 1939 aan de Doetinchemseweg 167 in Westendorp. Eind december 1942 doken ze onder, om aan de maatregelen van de Duitse bezetter te ontkomen. In september 1944 werden ze opgepakt op hun onderduikadres in Harreveld. Het is onduidelijk wat er daarna met hen is gebeurd.

Lezing
Op 31 augustus ’s avonds is er een lezing in de kerk van de NPB aan de Doetinchemseweg 5 in Varsseveld. John Breukelaar zal vertellen over de drie omgekomen families uit Varsseveld en Westendorp. Iedereen is daar welkom. De aanvang is om 19.00 uur.

Het plaatsen van de struikelstenen is een initiatief van de in 2019 opgerichte stichting Struikelstenen Gemeente Oude IJsselstreek. Het bestuur van de stichting wordt gevormd door leden van de Oudheidkundige Werkgemeenschap ADW, OVGG en Old Sillevold. Doel van de stichting is het leggen van de struikelstenen, of Stolpersteine in de gemeente Oude IJsselstreek ter nagedachtenis aan de joodse inwoners, die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgebracht door de Duitse bezetter. Dit leggen gebeurt in de stoep voor het laatst bekende officiële woonadres.

Het plaatsen van de Stolpersteine is een idee van Duitse kunstenaar Gunter Demnig, die rond 2000 startte met het plaatsen van struikelstenen in het trottoir ter nagedachtenis van Joden, Roma en Sinti, die zijn omgebracht. De Stolpersteine zijn betonnen steentjes van 10 bij 10 cm, bedekt met een dun messing plaatje met daarin de gegevens van het slachtoffer gegraveerd. Demnig legde, vaak zelf, zo’n 75.000 struikelstenen, in meer dan twintig Europese landen. In Nederland liggen al ongeveer 6.000 struikelstenen.

Naast de struikelstenen in Terborg, Varsseveld, Westendorp en Silvolde (deze worden nog gelegd) komen er in Terborg en Gendringen ook zogenoemde struikeldrempels ter nagedachtenis aan het Joodse leven in en om de plaatsen.

Voor meer informatie: John Breukelaar van stichting Struikelstenen Gemeente Oude IJsselstreek, tel. 0575 - 562911.