Samen op weg naar betrouwbaar drinkwater

BARLO/MALAWI – Vitens projectmedewerker Hermen Ligterink uit Barlo is in het najaar van 2022 naar Zomba, een stad in Zuid-Malawi, Afrika, geweest. Zijn werkgever betaalt de reis en het verblijf. Doel van de missie is om waterderving in kaart te brengen en dat fors te verminderen. Hermen is gepokt en gemazeld in een dergelijk project, hij is zo’n twaalf keer in Mzuzu, een plaats in het noorden van Malawi, geweest. Ook hier is hij naartoe gestuurd om het verlies van drinkwater te beperken.

Door Karin Stronks

Hermen zit aan tafel in de keuken van zijn huis in Barlo en heeft kaarten, krantenknipsels en presentaties tevoorschijn gehaald. Hij vertelt: “Derving van water op te sporen en te verminderen is ons hoofddoel. We werken samen met Nederlandse collega’s en met lokale waterbedrijven. Mensen zijn daar niet achterlijk, er zijn echt prima vaklui bij. En ze helpen ons graag. In de eerste week van ons verblijf in Zomba, gelegen bij een plateau, een hoogvlakte, hebben we dankzij prima samenwerking al heel veel leidingen in kaart gebracht.” 

Zomba heeft een koloniaal verleden. “Veel vervallen koloniale landhuizen staan hier maar er zijn ook landgoederen prachtig gerenoveerd.” Opvallend vindt Hermen dat, op weg naar een stuwmeer, heel veel mensen met hout lopen te sjouwen. Water wordt hier vastgehouden door bossen, wortels. Het vele hout dat wordt weggebracht baart hem zorgen. “Mistig… Dat er zo veel gekapt wordt hier… We hebben de eigenaar hierop aangesproken. Eén dat later kwamen we erachter dat de man is opgepakt omdat hij juist die houtkap faciliteerde… Hij heeft een week in de gevangenis gezeten.” 

Het verblijf in Zomba duurt drie weken. “We brengen de leidingen in kaart en kijken hoe het komt dat er zoveel derving van water kan ontstaan. Dat kan lekkage zijn, illegaal aftappen of dat de administratie niet klopt. In drie weken kunnen we niet alles oplossen, we stellen doelen vast en komen later dit jaar terug om verder te gaan met het project.” Over de hoeveelheid water dat ‘verdampt’ vertelt hij: “Er wordt bijvoorbeeld 10000 m3 water geproduceerd en totaal 6000 kuub in rekening gebracht. Dat betekent dan dat er 4000 m3 water ‘verdwijnt’. Dat zoeken wij uit, samen met lokale waterbedrijven, en proberen het te verminderen.” 

Hermen neemt veel kennis en ervaring mee, hij heeft voor dit doel ook twaalf keer de stad Mzuzu bezocht. “We weten nu waar te beginnen en aan welk gereedschap en materiaal gebrek is. Dan kun je vlotter werken, dingen snel duidelijk hebben.” Hij leert door de vele bezoeken aan Mzuzu veel mensen kennen, ook hulpverleners. “We zijn ook het land in geweest met locals, ‘inside’ de samenleving. We kwamen hierdoor op het pad van diverse stichtingen die hulp verlenen. Zoals SOS Kinderdorp en de stichting God Cares. We hebben deze stichtingen gesteund bij hun werk, bijvoorbeeld bij de uitbreiding van een school in Ekwendeni van vier naar acht klaslokalen en het inrichten van een bibliotheek. Toevallig woont de schoonvader van predikant Folkert de Jong op een steenworp afstand van deze school!”

Vitens heeft een schat aan waterkennis in huis. Hermen: “Via Vitens-Evides International (VEI) brengen we deze kennis en kunde naar landen in de wereld waar drinkwater geen vanzelfsprekendheid is. Ook collega-waterbedrijven Evides, waterbedrijf Groningen, Brabant Water, WLN en Waterleidingmaatschappij Limburg doen mee en sturen medewerkers naar onder andere Malawi.”