Lichtenvoordse broers bijgeschreven op oorlogsmonument

LICHTENVOORDE - De broers Johan en Anton Schulte waren nog jong toen ze tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers uit hun huis gehaald werden om in het Duitse leger te dienen. Beiden zijn omgekomen. Het tragische verhaal van de broers is niet in brede kring bekend en hun namen stonden dan ook niet vermeld op het Lichtenvoordse oorlogsmonument. De Vereniging voor Oudheidkunde Lichtenvoorde (VOL) dook in de geschiedenis van dit verhaal en vond dat de broers een plek moesten krijgen op de plaquette van het oorlogsmonument aan de Dijkstraat. Afgelopen vrijdag 16 februari werd de herdenkingsplaquette met de bijgeschreven namen onthuld in bijzijn van familie, oud-militairen, 4/5 mei Comité en de VOL.

Door Dinès Quist

“De broers Schulte verdienen een plek op de plaquette,” vertelt Frits van Lochem van de VOL. “Chris Timmer vond het graf van Anton Schulte in het Duitse Aurich-Plaggenburg. Hij tipte ons hierover en wij zijn het verhaal gaan uitdiepen tot zover we konden. Het is mooi dat we zoveel jaar na dato nog postuum recht kunnen doen aan het verhaal van de broers.” Op initiatief van de VOL en de gemeente Oost Gelre zijn Johan en Anton bijgeschreven en vereeuwigd op het monument aan de Dijkstraat. Vanaf nu worden zij elke 4 mei genoemd door de basisschoolkinderen tijdens de Nationale Dodenherdenking.

Duitse nationaliteit
Het noodlot dat Johan en Anton trof had te maken met hun Duitse nationaliteit. Hoewel zij geboren en getogen waren in Lichtenvoorde, stond er in hun paspoort iets anders. De vader van de broers vluchtte tijdens de Eerste Wereldoorlog naar Nederland om te ontkomen aan de dienstplicht. Hij bleef in Lichtenvoorde wonen, trouwde met de Zieuwentse Johanna te Veele en stichtte een gezin. Geld voor naturalisatie hadden zij niet en zo behielden Johan en Anton de Duitse nationaliteit van hun vader. In tijden van Duitse bezetting werden de broers, wegens hun Duitse nationaliteit, opgeroepen voor de Duitse krijgsdienst. Veel keus hadden de broers niet, maar ook uit angst voor het welzijn van hun familie, gezien de voorgeschiedenis van hun vader die als deserteur Duitsland ontvlucht was, lieten de broers zich meevoeren.

Familie blij met eerbetoon
Familie van de broers is aanwezig bij de onthulling van de plaquette. Hugo en Marjolijn van Dijk zijn speciaal naar Lichtenvoorde afgereisd om hun ooms te eren. “Het verhaal van Johan en Anton werd veel verteld binnen onze familie,’ vertelt Hugo. “Onze vader was een neef van de broers Schulte, hij trok zich het verdwijnen van Johan en Anton erg aan. Ons hele leven heeft vader het gehad over het intense verdriet dat zijn oma heeft gehad over verdwijnen van de broers. Het moet ook heftig geweest zijn, want zij zijn gewoon uit huis gehaald en meegenomen door de Duitsers. Het is geweldig dat Lichtenvoorde de broers eervol herdenkt, want dit verhaal mag niet vergeten worden.”

Ook Tonny Lansink en Maria Salemink-Lansink wonen de herdenking bij. Tonny vertelt: “De ouders van de broers kwamen veel bij ons over de vloer. Het verhaal komt voor ons dus heel dichtbij. Dat Johan en Anton nu bijgeschreven zijn is een groot eerbetoon.”

Broers omgekomen
Broers Anton en Johan zijn beiden omgekomen in de Tweede Wereldoorlog. Anton heeft in het Duitse leger onder andere gediend als parachute-pionier. Uiteindelijk is hij na de Duitse capitulatie tot krijgsgevangene gemaakt en werd ingezet aan de stranden van Noord-Nederland waar hij, zonder enige bescherming, mijnen moest ruimen. Dat werd hem fataal, want na een mijnexplosie liep hij bloedvergiftiging op en overleed op 5 juli 1945. Hij was toen 19 jaar oud. Over Johan zijn doodsoorzaak is minder bekend. Zijn ouders hebben wel vernomen dat hij was omgekomen, maar hebben nooit geweten hoe en waar. In hun zoektocht hebben zij menigmaal het Rode Kruis benaderd, maar deze organisatie heeft helaas niets kunnen betekenen voor de familie Schulte. Een lezeres van het blad van de VOL, las het artikel en wist te vertellen dat de moeder van de broers nooit doneerde als er gecollecteerde werd voor het Rode Kruis.