Camjo/editor Cas van den Bomen filmpt Menno Bentveld en Hans Grotenhuis in het Zuiderpark. Foto: Meike Wesselink
Camjo/editor Cas van den Bomen filmpt Menno Bentveld en Hans Grotenhuis in het Zuiderpark. Foto: Meike Wesselink

Vroege Vogels strijkt neer in Zutphen

Natuur Zutphen

ZUTPHEN – Twee teams van televisieprogramma Vroege Vogels streken dinsdag 18 en woensdag 19 oktober neer in Zutphen. De bosuil op de Boompjeswal liet zich niet gemakkelijk zien, maar is door natuurfilmer Stijn Philips tóch gespot. Ook de slechtvalkjes van de Walburgistoren zijn op zaterdag 17 december vanaf 19.50 uur te zien in de aflevering over stadsvogels.

Door Meike Wesselink

De gans speelt ook een niet onbelangrijke rol in de Vroege Vogels-aflevering. Presentator Menno Bentveld fietste samen met Hans Grotenhuis van Vogelwerkgroep Zutphen langs de begraafplaats aan de Warnsveldseweg, waar de watervogels met hun kroost ieder voorjaar opstoppingen veroorzaken in het verkeer. Afrastering van de bermen moet dit het komend seizoen voorkomen. 

Ook de vijver in het Zuiderpark werd bezocht. Waar het doorgaans gonst van de ganzen, was het er woensdag relatief rustig. “We hebben over trekganzen gesproken, waarvan een deel al rond Zutphen is neergestreken”, beschrijft Hans Grotenhuis de televisieopnames. “We zien dat ganzen, nu het klimaat opwarmt, wat Noordelijker blijven hangen. De brandgans laat zich om die reden hier minder zien maar de kolgans trekt nog volop naar ons gebied. De grauwe gans, ooit een wintergast in Nederland, is zich hier sinds een jaar of tien steeds meer gaan vestigen en is een echte standgans geworden. Eén leeg ganzenei vonden we, waarvan we er doorgaans in het seizoen wel eens een paar op de vijver zien dobberen, die van het nest zijn gerold. De actie van Gemeente Zutphen, het oliën van eieren om de populatie in te dammen, vinden wij als vogelwerkgroep geen diervriendelijke maatregel. De olie waarmee de eieren worden ingesmeerd, dekt de poriën af, waardoor het ganzenembryo stikt. De ruimte die in de populatie ontstaat door het indammen, wordt vervolgens weer ingenomen door andere ganzen. Effectief is het dus ook niet. Overigens was het erg leuk om met Menno Bentveld rond te fietsen met een camera, gemonteerd op het stuur. Ik ben erg nieuwsgierig naar wat ze ervan gaan maken.”

Menno Bentveld, op zijn beurt, genoot van Zutphen. “Ik was er weleens geweest maar tijdens de draaidagen heb ik het pas echt goed tot me kunnen nemen. Zutphen is een fantastisch stadje dat we voor het grootste deel met de fiets hebben doorkruist.”

“Erg onder de indruk was ik van de expositie 1572 in de Walburgiskerk. Als Leidenaar ben ik bekend met de tachtigjarige oorlog en het Leids verzet maar dat voor die arme mensen uit Zutphen de oorlog nog zestig jaar door woedde, besefte ik me niet. Wellicht bezoek ik de voorstelling Zutphen 1572  binnenkort, de belangstelling is absoluut gewekt.”

“De blik op Zutphen vanuit de uiterwaarden vonden we ook onwaarschijnlijk mooi. We hadden geluk met het prachtige weer. Het zien van die optrekkende mistflarden en de zon die er doorheen brak maakten het wel heel bijzonder.”

André Jansen ontving Menno Bentveld aan de overzijde van de IJssel waar de hydro-ecoloog het ontstaan van de rivier en de Hanzestad beschreef. “Tot tienduizend jaar geleden was de Berkel hier de hoofdloop. Deze stroomde in omgekeerde richting tot aan Arnhem en ging daar over in de Rijn. De Rijn lag oostelijker dan de huidige rivierloop en stroomde richting het westen. Het smeltende ijs en de enorme hoeveelheden water, maakte van de Rijn een verwilderde rivier dat het water terug de Berkel instuwde. Tussen de Berkel en enkele beken die noordelijker lagen (zoals de Schipbeek bij Deventer), lag de zandrug die we kennen als Voorsterklei. Deze beken stroomden in noordelijke richting. Tussen 350 en 600 na christus braken de beken en de Berkel door de Voorsterklei heen. Het duurde daarna nog zo’n tweehonderd jaar tot er een meanderende geul ontstond met een bevaarbare waterstroom in noordelijke richting, de IJssel. Met de Berkel uit Duitsland die ten zuiden van de Walburgiskerk in de IJssel stroomde, ontstond een interessante vestigingsplaats. Een ringwalburcht werd gebouwd, een florerende ijzerindustrie ontstond.”

De rol van de Berkel in Zutphen in latere eeuwen en ook rampjaar 1572  dat het riviertje kruist, komt waarschijnlijk in de aflevering van 17 december aan bod om 19.50 uur, op NPO2.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant