De positivo

Het leven is altijd aangenaam en zonnig, de horizon een eindeloze zee aan kansen, in de wereld van de positivo. Geen uitdaging te groot, geen tegenslag geen les om van te leren, geen crisis geen kans, in de wereld van de positivo. Altijd anderen aan het opvrolijken of opbeuren, nooit lijkt iets te zwaar voor de positivo. Zelf nooit hulpbehoevend, machteloos of moedeloos - alles dik voor elkaar in de wereld van de positivo.

En bergen kunnen worden verzet, en dromen kunnen worden verwezenlijkt en mensen kunnen worden opgemonterd door de positivo. Maar als alles dan zo maakbaar is: waarom dan zoveel ongemak voor de negativo? Waarom alleen ruimte voor een constructief gesprek en zoveel moeite met het verdragen van onvrede en boosheid? Waarom altijd de rol van de sterkste boven de partijen, nooit de rol van de kwetsbare?

Hoop doet leven, zeggen ze. En in veel gevallen is dat ook zo. Voor mensen die continu beren op de weg zien, voortdurend terneergedrukt worden door neerslachtigheid, alles altijd wantrouwen of cynisch zijn geworden, zou wat meer positief denken het leven een stuk aangenamer kunnen maken.
Maar het tegendeel is ook waar. Er bestaat ook zoiets als te veel hoop. Als iemand overmatig positief blijft ondanks alarmsignalen, kan die houding ook een vorm van levensontkenning worden. Als er zich negatieve gevoelens (van zichzelf of de ander) aandienen wordt getracht ze onmiddellijk op te lossen, ze te relativeren, ze om te buigen naar iets positiefs, of ze onder het tapijt te vegen. De positivo is altijd bezig om maar niet geconfronteerd te worden met zijn eigen lastige emoties en onmacht daaromtrent.

Waarom veranderen? De positivo doet toch niemand kwaad? Optimisme brengt toch zoveel goeds? Wat heeft de negativo ooit bereikt of bijgedragen? Toch vooral een slecht humeur, tegenwerking en moedeloosheid?

Ook ik ben verslaafd aan optimisme. Dat heeft onmiskenbaar voordelen, maar ik ken inmiddels ook de nadelen. Niet goed in contact staan met je negatieve emoties betekent dat je doof bent geworden voor je interne alarmbellen. Voordat ik me een keer bewust word van mijn grenzen heb ik ze behoorlijk overschreden.
Maar je zit op de lange duur niet alleen jezelf ermee in de weg: omdat je altijd direct in de oplossingsstand staat, mogen negatieve gevoelens van een ander er ook niet zijn en voelt de ander zich hierdoor onvoldoende gezien en gehoord. Bij een kind kan die ervaring resulteren in een overtuiging dat lastige gevoelens er niet mogen zijn, en te allen tijde moeten worden uitgebannen.

Gelukkig worden we omringd door spiegels in het leven. Bij mij zijn dat mijn lichaam, mijn vrienden en mijn liefdesrelaties. Maar dan moet je er wel in durven kijken. Sommigen blijven dik tevreden en zoeken iets nooit bij zichzelf. ‘Heb jij een probleem met mij? Dat is dan jouw probleem.’ Onvermijdelijk blijft de positivo dan achter met veel dadendrang en vergezichten, maar met niemand om daarbij te helpen.

Sylvia Heijnen is oprichter van de Koppelkerk - vrijplaats voor kunst en cultuur in Bredevoort