Jan Buunk, Janny de Vries (achterste rij) Gerdien Kleistra, Marinus Nijland en ds Wilfriede Stam (v.l.n.r.) spreken wekelijks het Coventry gebed uit. Foto: Mirjam Rensink

Jan Buunk, Janny de Vries (achterste rij) Gerdien Kleistra, Marinus Nijland en ds Wilfriede Stam (v.l.n.r.) spreken wekelijks het Coventry gebed uit. Foto: Mirjam Rensink

Stil worden en stil staan bij de ellende van mensen in oorlogsgebieden

Religie Zelhem

Wekelijks Coventry gebed voor Oekraïne

Door Mirjam Rensink

ZELHEM – Sinds een jaar komen iedere vrijdag om klokslag 12.00 uur mensen bijeen in de Lambertikerk in Zelhem om stil te staan bij de verschrikkingen van de oorlog in de Oekraïne. Iedere keer wordt het Coventry gebed uitgesproken.

De aanwezigen vormen een stil verzet tegen de verschrikkelijke beelden die ze dagelijks zien vanuit de Oekraïne. Niet omdat ze denken dat door hun gebed de oorlog bij toverslag stopt maar om uiting te geven aan hun gevoel van verdriet en onmacht om de oorlog. “Ik kan moeilijk een wapen oppakken en daar gaan vechten”, zegt Gerdien Kleistra, een van de aanwezigen. “Maar ik wil iets doen, want het raakt me.”
“We willen de mensen daar ook laten merken dat we aan ze denken”, vult Janny de Vries, een andere bezoekster, aan. “Ik hoop dat het hen kracht geeft dat ze weten dat er overal op de wereld mensen om 12.00 uur op vrijdag alles even neerleggen en stilstaan bij de oorlog in de Oekraïne. Zodat ze weten dat we hen niet vergeten.” Over het nut van de bijeenkomst is plaatselijk predikant Wilfrieda Stam kort. “Dit is het enige wat we kunnen doen. En als mensen zeggen het is zo zinloos dan zeg ik: ‘Wat doe jij dan?’.”

De bijeenkomst op vrijdag gaat altijd hetzelfde: nadat de imposante klokken van de kerk geslagen hebben, wordt het stil. Daarna wordt er een kaars aangestoken en wordt het Conventry gebed gelezen. Daarna kan iedereen die dat wil een kaarsje branden voor de mensen uit de Oekraïne of voor andere mensen waar ze op dat moment aan willen denken.

Oud-militair Marinus Nijland kwam een jaar geleden met het idee van het Conventry gebed. Als voormalig militair grepen de gruwelijkheden van de oorlog hem aan. “Gruwelijkheden van beide kanten”, benadrukt hij. “Ik heb ooit in de Engelse stad Coventry gezien en gehoord hoe ze daar omgingen met de vijand tijdens de Tweede Wereldoorlog en dat vond ik zo inspireren dat ik dat hier ook wilde doen.”

Coventry
Bij een Duits bombardement op Coventry in november 1940 vielen zeshonderd doden en raakte de hele stad verwoest. De voorganger, Reverend Arthur Philip Wales, vond tussen de resten van de kathedraal een paar spijkers afkomstig van het dak. Met drie van die handgesmede Middeleeuwse nagels heeft hij een kruis gemaakt. Hij beloofde zichzelf dat hij na de oorlog dit kruis naar Duitsland zou brengen als verzoening: ‘Ik hoop dat jullie misdaad wordt vergeven, wij vergeven jullie dit wat jullie hebben aangericht, in ieder geval’.

In 1947 is het kruis inderdaad naar de Duitse stad Kiel gebracht en is het wereldwijde symbool van vrede en verzoening geworden. In Zelhem en op honderden andere plaatsen in de wereld wordt nu iedere vrijdag het bijbehorende gebed gelezen:

‘Alle mensen doen verkeerde dingen, daarom leeft niemand dicht bij God. Er is haat die scheiding brengt tussen volk en volk, tussen ras en ras en tussen klasse en klasse. Er is een begerig verlangen dat mensen en volken drijft naar het bezit van wat hen niet toebehoort. Er is hebzucht, die de arbeid van mensen uitbuit en de aarde verwoest. Er is afgunst op het welzijn en geluk van anderen en oververschilligheid ten opzichte van het lijden van daklozen en vluchtelingen. Er is begeerte die de lichamen van mannen, vrouwen en kinderen voor onwaardige doeleinden misbruikt. En er is trots, die ons ertoe brengt op onszelf te vertrouwen en niet op God. De apostel Paulus schrijft: Wees goed en hartelijk voor elkaar. En vergeef elkaar. Zoals God ons allen vergeeft.’

Geen van de aanwezigen had vorig jaar gedacht dat ze nu nog steeds iedere vrijdag bij elkaar zouden komen. Er komen iedere week diverse mensen op af, vaste bezoekers, mensen die af en toe komen en voorbij trekkende wandelaars of fietsers. De bijeenkomsten blijven doorgaan zolang er mensen blijven komen en de oorlog duurt. “En misschien ook daarna nog wel”, filosofeert dominee Wilfrieda Stam. “Er zit zoveel in dit gebed, alles waar mensen mee zitten komt er in voor. Het gaat ook niet alleen om wijzen naar de problemen in de wereld. Als ik naar mezelf kijk, ik ben geen Poetin, maar ik ben ook niet zoveel beter. Dit gebed geeft mij inzicht in mijn eigen rol in het leven.”

Voor geen van de aanwezigen vandaag voelt de korte bijeenkomst deze vrijdag als een verplichting. Mensen voelen zich gesterkt door het verzet van de Oekraïners en hopen dat ook zij voelen dat er wereldwijd mensen zijn die minimaal een keer in de week de moeite nemen om stil te worden en stil te staan bij de ellende die de mensen daar en in Rusland moeten doorstaan.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant