Huisarts Jaap Brenninkmeijer met pensioen

LICHTENVOORDE – Er komt een einde aan het tijdperk van 95 jaar dokter Brenninkmeijer in Lichtenvoorde. Huisarts Jaap Brenninkmeijer gaat met pensioen. Op 1 januari 1993 begon hij als huisarts in de Keistad. Hij nam toen de praktijk van zijn vader Herman aan de Dr. Besselinkstraat over die op zijn beurt de praktijk weer had overgenomen van zijn vader Jacob.

Door Barbara Pavinati

Jaap: “Sinds 1993 is er enorm veel veranderd: toen we in juni 1993 verhuisden naar Richtershagen aan de Carel Looierstraat hadden we drie artsen, in de ochtend twee assistentes en in de middag één. Nu in 2022 hebben we zestien medewerkers en huren we een deel van voormalige poli van het SKB erbij aan de van de Meer de Walcherenstraat.”

Het patiënten aantal is in de afgelopen jaren niet gestegen, een kleine 8000. Wel is het takenpakket erg toegenomen, zo behandelen huisartsen nu bijvoorbeeld patiënten met diabetes, die gingen vroeger naar de internist. Het aandeel oudere patiënten is door de vergrijzing sterk toegenomen en mensen wonen nu langer thuis dan vroeger. In 1993 was de bevolking in katholiek Lichtenvoorde gemiddeld nog steeds erg jong, we hadden de jongste praktijk binnen het OGZO (nu Menzis BP) gebied.

Ook mensen met psychische klachten die voorheen naar het RIAGG gingen, komen tegenwoordig bij de huisarts. Er werkt in de huisartsenpraktijk iemand die de eenvoudigere psychische klachten behandeld. ”Dat is laagdrempelig en daarom denk ik fijn voor mensen”.

In 2002 is de Huisartsenpost opgericht, waardoor huisartsen veel minder lange diensten kregen. Een bijkomstigheid daarvan is dat het vandaag de dag niet meer nodig is om in het dorp te wonen waar je werkt, iets waar veel jongere collega’s voor kiezen, om zo werk en privé beter te scheiden. “Het is toch anders als je je patiënten ook bij Albert Heijn tegenkomt, je loopt daar voor veel mensen dan toch als dokter en niet als Jaap.”

Ook bestuurswerk
“Naast mijn werk als huisarts heb ik altijd veel plezier beleefd aan het verbeteren van de huisartsenzorg in onze regio. Twintig jaar lang heb ik bestuurswerk gedaan bij HOOG (Huisartsenorganisatie Oost-Gelderland), waar alle huisartsen in de regio lid van zijn. Ik heb mij daar bijvoorbeeld hard gemaakt voor het zelfstandig blijven voortbestaan van het SKB.”

Familiegeschiedenis
“Mijn grootvader Jacob Brenninkmeijer nam in 1928 de praktijk over van dokter Besselink, de eerste huisarts van Lichtenvoorde, die nog altijd met de koets rondging. Maar na één jaar al kocht hij een T-Ford, die elk jaar vervangen moest worden door een nieuwe. En als het echt slecht weer was werd nog jarenlang de koets ingespannen omdat de auto de zandwegen dan niet aankon. Er was toen net een ziekenhuis in Lichtenvoorde en de gynaecoloog kwam op de motor uit Arnhem. Hij deed 99 van de 100 bevallingen zelf, vaak op de keukentafel met de hulp van buurvrouwen en zo nodig met narcose. In de loop van 35 jaar 4400 bevallingen, drie per week!

In die tijd was er in Zieuwent geen huisarts. Toen er één kwam verkondigde de pastoor in Zieuwent van de kansel dat alle patiënten naar deze nieuwe huisarts moesten gaan. Mijn grootvader vond dat broodroof en heeft het de pastoor nooit vergeven. Er was destijds in de jaren dertig inwonend personeel op zolder en mijn oma runde de apotheek. Ze hadden dertien kinderen en de meeste kinderen gingen toen ze twaalf werden naar kostschool Rolduc in Kerkrade. Mijn vader Herman werd huisarts en een broer van hem werd neuroloog, verder werd er niemand arts.

‘Ieder gaat op zijn eigen wijze om met ziekte en tegenslag, daar is geen goed of fout in‘

In mijn jeugd hadden we ook praktijk aan huis en het werk ging altijd door en voor. Als tijdens het eten de telefoon ging klonk het sssssst…. aan tafel en moesten iedereen stil zijn. Dag en nacht stond hij klaar voor zijn patiënten. Zijn motto was: ’De maatschappelijke ladder betreed je met werkschoenen, niet met lakschoenen.’ Hij heeft in Lichtenvoorde nog de VVD opgericht en Don Bosco (Later Stichting De Lichtenvoorde en tegenwoordig SIUS, BP),” vertelt Jaap.

Continuïteit van het vak
In 1979 begon Jaap met zijn studie geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Na het eerste jaar lanterfanten en de stad verkennen als jongetje uit de Achterhoek ging hij echt studeren. Na afloop van de studie heeft hij eerst een jaar gewerkt op de afdeling oncologie in het VU-ziekenhuis waarna de huisartsenopleiding volgde aan de VU. Tijdens deze opleiding heeft hij een jaar met veel plezier in Nijverdal gewerkt en gewoond en een jaar in Hoorn gewerkt. “In Nijverdal werd mij duidelijk dat een terugkeer naar het oosten wel heel goed beviel”.

“Ik ben geneeskunde gaan studeren, omdat het de perfecte combinatie tussen alfa- en bètawetenschappen is. Je bent met sociale vakken bezig, maar ook met exacte. Voor de richting huisarts heb ik gekozen omdat de continuïteit van het vak mij erg aanspreekt. Een dokter in het ziekenhuis zet bijvoorbeeld een gebroken been en ziet de patiënt daarna nooit meer. Als huisarts ken je hele families, van sommige soms zelf vier generaties. Zo kan je meegroeien met je patiënten en dat heb ik altijd als een voorrecht ervaren. Wat ik vooral geleerd heb van mijn werk is dat iedereen op zijn eigen wijze omgaat met ziekte en tegenslag en dat daar niet speciaal een goed of fout in is. De maakbaarheid van het leven is maar zeer beperkt. In deze tijd is dat erg lastig te beseffen, want we leven in een maatschappij die maakbaarheid suggereert. Het leven loopt vaak niet zoals je graag zou willen.”

Leven is de moeite waard
Jaap: “De meeste bevrediging heb ik uit de palliatieve zorg gehaald, dat wil zeggen de zorg in de laatste levensfase van een mens. Dan kan je van extra betekenis voor mensen zijn. Wat mij opvalt in die fase is dat mensen meestal hun grenzen verleggen. Wat hen eerst nog onmogelijk leek om mee te leven, vinden mensen nog wel de moeite waard als het uiteindelijk zover is. De dood hoort bij mijn werk en als dokter ga je er professioneel mee om. In de privésfeer is dat heel anders. Nadat twee jaar geleden mijn broer overleed, ging ik nadenken over mijn eigen leven en wat ik allemaal wilde. Daarom heb ik besloten om niet tot mijn 67ste te werken, maar nu op mijn 62ste met pensioen te gaan, net zo oud als mijn vader indertijd.”

“Ik wil graag nog van het leven genieten en er van alles uithalen. Vijf jaar geleden ben ik samen met iemand anders een wijnimportbedrijfje in Duitse wijn begonnen: Dokter Maler. Dat begon als hobby ‘voor later als ik met pensioen ben’, maar is inmiddels behoorlijk professioneel geworden. Dus daar ga ik meer tijd in stoppen.

Ik ben van plan om veel met mijn vrouw te gaan zeilen en de wereld te verkennen. Het zeilen zit echt in de familie. Mijn opa komt uit Sneek en de familie had voor de oorlog al een boot bij het Sneekermeer. Later had mijn vader een zeilboot in Friesland liggen en inmiddels ligt mijn boot ook daar. Ik droom er verder van een lange reis te maken bijvoorbeeld backpacken door Australië en Nieuw-Zeeland.”

Jaap Brenninkmeijer stopt per 1 januari als huisarts in Lichtenvoorde. Op vrijdag 13 januari van 16.00 tot 19.00 uur is er bij De Koppelpaarden in Lichtenvoorde gelegenheid om afscheid van dokter Brenninkmeijer te nemen en tevens kennis te maken met zijn opvolger, mevrouw Huijbregts.