KunstOer: Twaalf kunstenaars op negen locaties

WINTERSWIJK - Met tekeningen gevulde badhokjes, bizarre voertuigen in een trappenhuis, schilderijen op glas: de editie 2023 van KunstOer in Winterswijk belooft bijzonder te worden. Deze kunstmanifestatie wordt voor de zesde keer gehouden. Kunstoer is traditiegetrouw in het pinksterweekeinde op diverse plaatsen in en rond Winterswijk te zien, op zaterdag 27, zondag 28 en maandag 29 mei. Op in totaal negen plekken is werk van twaalf professionele kunstenaars te zien. Fredie Beckmans en Miriam Meulepas lichten hun werk toe. 

Fredie Beckmans duikt in het strandbad in zijn herinneringen. ‘Een galerie van één bij één meter!’ De eerste gedachte van Fredie Beckmans aan het strandbad: “Daar heb ik helemaal niks mee.” Dat veranderde echter meteen bij een bezoek aan het monumentale zwembad in Winterswijk, meer dan een halve eeuw nadat hij er als kind zwemmen had geleerd. “Het is prachtig! Die kleedhokjes… ik weet niet of ik het mag vragen, maar mag ik nageltjes in het hout slaan om iets op te hangen?”

Het antwoord op die vraag is positief en dat zorgt bij de kunstenaar meteen voor enthousiasme. “Wat ik in gedachten heb, is de kleinste expositieruimte ter wereld, een galerie van één bij één meter.” Beckmans glundert bij de gedachte aan zijn bijdrage aan editie 2023 van Kunstoer.

De witte, houten kleedhokjes aan de zijkant van het paviljoen zijn een prima plek om in het Pinksterweekeinde 2023 zijn kunst op te hangen: kleine werken, zoals bladen muziekpapier die met kleurige vogels beschilderd zijn. Of kleine doeken met bijvoorbeeld erotisch in elkaar gestrengelde rode pepers. Het hoeft natuurlijk niet bij één kleedhokje te blijven, hij heeft een hele rij ter beschikking.

De afwisselend in Amsterdam, Brighton (aan de Engelse zuidkust) en Biel (Zwitserland) wonende en werkende kunstenaar kan tijdens een bezoek aan het strandbad makkelijk de jeugdherinneringen aan zijn geboorteplaats oproepen. Uitkijkend over het strand, in de richting van het water: “Daar ben ik bijna verdronken, ik kwam nog een paar keer achter elkaar boven.” Een ouder meisje trok hem op tijd uit het zwemwater.
Bij de kleedhokjes wijst hij op de witte wanden die achter de donkergroene deur zichtbaar zijn. “Daar zaten soms gaatjes in, dan kon je in het hokje ernaast kijken.” Aan de andere kant van het negentig jaar oude paviljoen, nu een rijksmonument, zat de kiosk. “Daar kon je een zakje chips kopen.” Het zijn allemaal flarden uit zijn verleden, de in 1956 in Winterswijk geboren kunstenaar kan ze makkelijk naar boven halen. “Het komt allemaal weer terug.”

Kunstoer wordt voor de beeldend kunstenaar een sprong in het ondiepe water van de jeugdherinneringen en een ferme duik in de toekomst. Fredie Beckmans (opgeleid aan de AKI in Enschede en de Rijksakademie in Amsterdam) tekent en schildert, maar doet nog veel meer. Hij werd bekend met eetperformances, is leidinggevende van de worstclub, werkt als spreekstalmeester, schrijft in het literatuurtijdschrift Hollands Maandblad en is tijdmachinemonteur. De kunstenaar is een verhalenverteller. “Ik vertel de waarheid alsof die gelogen is.”

Wat er op Kunstoer ook van hem te zien is: vogelhuizen. Die maakt hij metershoog (ga zelf kijken op het Overhoeksplein in Amsterdam-Noord, bij het Eye Filmmuseum), maar op de tijdelijke expositieruimte van het strandbad komen de kleinere versies te staan, 10 tot 30 centimeter groot. Met het strandbad komt het wel goed, weet Beckmans, hij is tevreden over deze expositieruimte. “Ik ben blij dat het geen boerderij, maar dit strandbad is.”

Miriam Meulepas
Mensen en metaal van kunstenares Miriam Meulepas op Kunstoer.
Van wonderlijke apparaten tot een diep menselijke blik. Een smeltende man, een gemotoriseerde brompot, kruisbeelden met een twist: kunstenares Miriam Meulepas beperkt zich in haar kunst niet. Ze varieert volop en dat levert de meest uiteenlopende beelden op. “Het gaat niet alleen om de zware kant”, zegt Meulepas zelf over haar werk. “Er is ook een lollige kant.’
De kunst van Miriam Meulepas wordt op de komende editie van Kunstoer getoond in het Winterswijkse gemeentehuis.

De levensgrote en kleine beelden van Meulepas zijn geselecteerd voor het oude raadhuis aan het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein. Daar staan en hangen ze in het trappenhuis en in twee vergaderkamers op de eerste verdieping. De vaak levensgrote beelden in dat ruime en lichte trappenhuis, het kleinere werk in de grote en lichte kamers.
De levensgrote beelden zijn realistisch, minutieus zelfs. Miriam Meulepas: “Ieder haartje is met de hand ingeplant.” De smeltende man bijvoorbeeld, wiens lichaam langzaam in de vloer lijkt op te lossen, heeft een diepmenselijke blik, die niemand ontgaat. Dat geldt ook voor de vrouw, die op een onderzoekstafel zit, in afwachting van… ja, van wat eigenlijk? De kijker kan het zelf invullen, maar er is waarschijnlijk niemand die zonder nadenken aan haar voorbijgaat.

Die grote beelden zijn gemaakt van polyester of siliconen, de kleine beelden bestaan uit een combinatie van metaal en keramiek, samengesteld met datzelfde oog voor detail. Die ‘uitvindingen’ maakt ze vaak samen met haar man, Louis Janssen. Hij is van huis uit gereedschapsmaker, zij heeft de kunstacademie gevolgd. Samen combineren ze het metaal van in afvalhoop, kringloopwinkel en rommelmarkt gevonden voorwerpen met keramiek. Dat levert bijzondere voertuigen op met jolige en ietwat lompe bestuurders, die met verbaasde en soms afwezige blik hun wonderlijke apparaten berijden: een trompet met wielen en een stuur, een berijdbare snijboonmolen, een snelheidsstrijkijzer, een nieuw mobiel leven voor een naaimachine.

De metaalman en de kunstenaar vullen elkaar aan. “Ik heb daar in het begin heel erg aan moeten wennen”, zegt Louis Janssen. “Ik ben gewend om te werken met technische tekeningen, in de kunst is het meer: alles mag. Daar ben ik wel langzaam in gegroeid.” In hun woonplaats Wanroij in het oosten van Noord-Brabant hebben ze ieder wel een eigen werkruimte. Hij: “Ik sta te slijpen en te lassen.” Zij: “Hij is heel geordend, bij mij is het chaos. Bij hem moet al het gereedschap weer precies op de juiste plek worden teruggehangen.”

Die vrolijke voertuigen zorgen bij de kijker vaak voor een glimlach. Dat doen waarschijnlijk ook de kruisbeelden die Miriam Meulepas maakt. Aanpassen is een beter woord, want ze krijgen door een kleine wijziging een andere betekenis. Vaak moet je twee keer kijken en het goed tot je te laten doordringen. Net als dat mannenhoofd, waaruit op heel natuurlijke wijze het grote gewei van een hert is gegroeid.

Twee keer kijken is het devies voor de kunst van Miriam Meulepas. Dat is mooi, want dan kun je als kijker ook dubbel genieten. Na de verbazing volgt de herkenning. Miriam Meulepas is een van de twaalf bijzondere kunstenaars die hun werk op Kunstoer laten zien. 

Deze bijzondere kunstdriedaagse combineert opmerkelijke, hedendaagse kunst met erfgoed in en rond Winterswijk. Van gemeentehuis tot synagoge, van strandbad tot korenspieker, scholtenboerderij en windmolen: het wisselende bijzondere decor versterkt de kracht van de kunst. Meer informatie over de deelnemende kunstenaars, openingstijden en toegang is te vinden op www.kunstoer.nl.