Stichting KomOp: groot hart voor mensen met beperking

ZUTPHEN – “Deze mensen zijn zó puur, ook bij een uitje naar Ikea of naar het Spoorwegmuseum geven ze je gewoon altijd het gevoel: dit had ik voor geen goud willen missen. Je leert heel anders naar de omgeving te kijken, en dat kleine dingen veel waard zijn. En je komt nog eens ergens. Maar bovenal: je doet ze er een enorm groot plezier mee.”

Door Sander Grootendorst

Eendrachtig vertellen Akkeline van Veen en Jan Luesink over de stichting KomOp, waar ze beiden bestuurslid van zijn. Twee zeer enthousiaste bestuursleden, dat is al gauw zonneklaar. Ze hebben elk vele jaren ervaring in het begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking en het mag duidelijk zijn: dat (vrijwilligers)werk verveelt nooit. Op de eerste plaats dankzij de deelnemers: hun ongebreideld enthousiasme, hun levenslust. De bestuursleden hebben daar prachtige verhalen over, ze komen met het ene na het andere grappige, aandoenlijke, een enkele keer ook wel lastige (“maar we hebben overal oplossingen voor”) voorbeelden.

Eerst even over de geschiedenis en de werkwijze van KomOp. Luesink: “Het aantal deelnemers schommelt nu rond de honderd, het is in de loop der jaren gegroeid. Dat heeft alles te maken met de ontwikkelingen in de zorg, die is zo uitgekleed, er kan helemaal niets extra’s meer. Wij organiseren z’n vijftig activiteiten per jaar, bijna elke zaterdag is er iets te doen. De deelnemers kunnen zich inschrijven voor activiteiten die ze leuk vinden. De vrijwillige begeleiders ook. Door die keuzemogelijkheid staat dus bij voorbaat vast dat iedereen die meegaat daar ook echt zin in heeft.” Succes verzekerd: de ruim veertigjarige geschiedenis van KomOp heeft dat onmiskenbaar aangetoond.

Vrijwilligers
Alles oké, zou je zeggen (afgezien van die uitgeklede zorgsector dan). Helaas er is een “maar”…. Akkeline van Veen: “Een maatschappelijke trend, die ook voor KomOp gevolgen heeft: het is moeilijk om vrijwilligers te vinden. Ze zijn er wel, maar ze willen niet meer zoals vroeger op vaste dagen mee. Alleen af en toe een keertje. Dat is natuurlijk prima, maar het betekent in de praktijk dat je er meer nodig hebt, een langere lijst waaruit je kunt putten. Tot nu toe hebben redden we het door in onze eigen kring rond te vragen, gelukkig hebben we allebei een groot netwerk.”

Luesink: “Het laatste wat we willen is deelnemers teleurstellen. Maar ja, als zich een hele groep heeft opgegeven voor het bezoek aan het Openluchtmuseum en er is maar één vrijwilliger… “ Dat kan nog bijdraaien: op de website van KomOp staat dat het bezoek aan Arnhem is gepland op 11 mei. Wie zich geroepen voelt, kan zich aanmelden. Van Veen: “Met nieuwe vrijwilligers hebben we altijd eerst een gesprekje, we vertellen hoe het is om met de deelnemers, kwetsbare mensen, om te gaan. In de praktijk blijken de nieuwkomers snel hun weg te vinden. We zorgen ervoor dat er steeds een ervaren vrijwilliger in de buurt is.”

Aantrekkelijk aspect voor de vrijwilligers: het is voor hen óók een uitje en ze hoeven er niet voor te betalen, niet voor de treinreis, niet voor het etentje dat er altijd aan vast zit en dat kan variëren van een lunch tot een patatje, en ook nergens entree. De deelnemers betalen wél inschrijfgeld. 

De deelnemers… Jan Luesink kent sommigen van hen al bijna hun hele leven. Hij was leerkracht aan de Anna Flokstraschool voor speciaal onderwijs. “Veertig jaar geleden werd er buiten dat onderwijs helemaal niets georganiseerd voor deze groep. Ik herinner me een jongen bij de F-jes van de Warnsveldse Boys die heel goed kon voetballen. Maar toen hij ouder werd en mee moest in het systeem met verdedigers, middenvelders en aanvallers, haakte hij af. Dat was te ingewikkeld voor hem.” Luesink maakte er, samen met anderen, werk van en dat leidde tot de oprichting van G-teams bij diverse Zutphense sportclubs. En tot de oprichting van KomOp, waarvan Luesink dus aan de wieg heeft gestaan. Als 75-jarige voelt hij zich onverminderd nauw betrokken.

“Je ziet ook dingen veranderen sinds begin jaren tachtig. Zo speelt eenzaamheid bij onze deelnemers een veel grotere rol dan toen.” Dat komt – alweer – doordat de professionele zorgbegeleiding is geminimaliseerd, maar het is – net als het tekort aan vrijwilligers – ook een probleem binnen de gehele maatschappij. Goed dus dat de stichting KomOp haar naam eer aandoet en gewoon is blijven voortbestaan. 

Ze houden de moed erin en dat kost ook eigenlijk helemaal geen moeite. “Je maakt de mooiste dingen mee”, vertelt Van Veen. Een brede lach verschijnt op haar gezicht: “In Utrecht gingen we naar het Spoorwegmuseum. Vanaf het station daar moesten we een stuk met de bus. Die stuitte op een wegversperring en de chauffeur moest een stuk achteruit rijden. Onder luide aanmoedingen van onze deelnemers. Geweldig vonden ze dat. Achteraf hadden ze het totaal niet over het museum, alleen over die bus.”

Nog een anekdote: “In het zwembad in Brummen vroeg ik een meisje dat daar stage liep of ze wat aquajog-oefeningen wilde doen met ons. Heel eenvoudig, een beetje springen, meer was niet nodig. Toen we klaar waren, stond de muziek nog aan. Twee deelnemers zijn nog wel een half uur door blijven springen en zingen… “ Van Veen wordt er zelfs nu nog weer blij van.

King & Queens
Het NS-station is het vaste verzamelpunt. Bijna alle reizen gaan per trein, een enkele keer met de auto. Ook zijn er activiteiten in Zutphen zelf. Zoals elke derde zaterdag van de maand bij sportsbar Kings & Queens, vlak bij het station, waar je vrijblijvend kunt poolen, darten en bowlen. Uitstekende gelegenheid om als deelnemer of als vrijwilliger kennis te komen maken met KomOp.

Bij tripjes naar andere steden komen de verschillende groepjes ook steevast weer samen in een café of andere gelegenheid bij het station. Van Veen: “En dan vertelt iedereen wat hij of zij gedaan heeft. ‘Ik heb een panty gekocht!’ roept een van de vrouwen. Een een van de mannen zegt: ‘De Peperbus heeft 237 treden.’ Die heeft hij in die Zwolse toren dan ook echt allemaal geteld. Dat zijn hele fijne momenten, je ziet dan de verschillende leefwerelden van de deelnemers en je leert ze echt goed kennen.”

Wie meer wil weten over KomOp en hoe je vrijwilliger wordt, is welkom op de informatiebijeenkomst woensdag 17 april (20.00 uur) in het gebouw van de Graafschaploge aan de Marspoortstraat 10A in Zutphen. Of anders: kom een keer vrijblijvend langs bij Kings & Queens. De volgende keer is 20 april, daarna 18 mei. Steeds van 12.00 tot 14.00 uur. Of stuur een mailtje naar info@komop.nl.

Meer informatie: komop.nl.