Zestigjarig bestaan Christus Koningkerk Vorden roept gemengde gevoelens op

Feestelijke eucharistieviering op zondag 7 april

Door Jan Hendriksen

VORDEN - Het wordt naar verwachting op zondag 7 april een ‘feestje’ met gemengde gevoelens. Want de Christus Koningkerk aan Het Jebbink in Vorden bestaat 60 jaar, maar de regionale rooms-katholieke parochie HH Twaalf Apostelen gaat het gebouw op (korte) termijn verkopen. En dat zal de feestelijke jubileumviering ongetwijfeld beïnvloeden.

Op 3 april is het precies zestig jaar geleden dat kardinaal B. Alfrink, de toenmalige aartsbisschop van Utrecht, de Vordense kerk inwijdde. Uiteraard laat de geloofsgemeenschap Vorden/Kranenburg dit jubileum niet ongemerkt voorbijgaan. “Hoe dubbel het ook is”, zeggen voorzitter Ton Rutting van de Locatieraad en voorzitter Jaap Harmsen van de Pastoraatgroep van geloofsgemeenschap Vorden/Kranenburg. Voor het gesprek over de geschiedenis van de kerk en de toekomst van de geloofsgemeenschap is ook bestuurslid Herman Heuver van het parochiebestuur HH Twaalf Apostelen aangeschoven. Samen met nog dertien andere regionale geloofsgemeenschappen maakt Vorden/Kranenburg deel uit van deze parochie. “We focussen ons momenteel helemaal op het jubileum. Maar we ontkomen er niet aan om ook de toekomst te bespreken. Want er verandert op korte termijn veel voor ons als geloofsgemeenschap”, aldus Rutting en Harmsen.

Eucharistieviering
Maar eerst gaat de geloofsgemeenschap een feestje vieren. En daar kijken Harmsen en Rutting naar uit. Op zondag 7 april vindt in de Christus Koningkerk er om 10.00 uur een speciale feestelijke eucharistieviering plaats. In die viering zal pastoor H. Scheve van de parochie HH Twaalf Apostelen voorgaan. “Op zich is dat al bijzonder, want het komt niet vaak meer voor dat er op zondag een pastoor voorgaat in onze kerk. Na de viering is er een receptie waarbij ook een fototentoonstelling uit de gehele periode van 1964 tot heden te zien is. Onder het genot van een hapje en een drankje kan worden bijgepraat en kunnen herinneringen worden opgehaald”, zo doet Jaap Harmsen uit de doeken.

Voortzetting
Ongetwijfeld komt de toekomst van de geloofsgemeenschap ter sprake tijdens het ‘feestje’. “Want dat houdt ons als locatieraad en pastoraatgroep natuurlijk bezig, ook beleidsmatig. Zo hebben er al diverse bijeenkomsten en brainstormsessies plaatsgevonden met de parochianen over de vraag hoe we in de toekomst onze geloofsgemeenschap actief kunnen houden. Daarbij kun je denken aan pastorale activiteiten zoals een ouderenochtend, een Bijbelgroep of een gebedsgroep die op een andere plek kunnen worden voortgezet. Achter de schermen hebben we daar al de nodige constructieve informatieve gesprekken over gevoerd met de Protestantse Gemeente van Vorden”, aldus Ton Rutting.

Betrokkenheid
De Christus Koningkerk in Vorden is niet de enige rooms-katholieke kerk die in de regio haar deuren sluit. Het gros van de kerken uit de HH Twaalf Apostelen is inmiddels dicht of sluit op (korte) termijn haar deuren zoals in Baak, Steenderen, Olburgen, Ruurlo, Hengelo, Borculo, Vierakker, Joppe en Achter-Drempt. Op termijn blijven alleen de kerken in Zutphen, Lochem en Keijenborg geopend. HH Twaalf Apostelen stoot de diverse locaties af vanwege oplopende onderhouds- en exploitatiekosten, een daling van het aantal priesters en vrijwilligers en de afnemende betrokkenheid bij de kerk.
Herman Heuver: “Het is financieel niet langer verantwoord om alle locaties open te houden. Bovendien is in veel van onze gemeenschappen sprake van een sterke vergrijzing waardoor de continuïteit in gevaar komt.” En dat laatste wordt beaamd door Jaap Harmsen en Ton Rutting. “Daar hoeven we niet omheen te draaien, dat is nu eenmaal een keihard feit. Onze geloofsgemeenschap kan op papier nog wel ruim achthonderd leden tellen, maar het aantal dat nog werkelijk betrokken is en ‘kerkt’ is vele malen geringer.”

Woningbouw
Met betrekking tot de stand van zaken van de verkoop van de Christus Koningkerk laat Herman Heuver tot slot weten dat sinds september 2022 gezamenlijk met de gemeente Bronckhorst is gekeken naar de toekomstmogelijkheden voor de locatie. “Woningbouw is als optie aangegeven, maar men staat ook open voor andere oplossingen. Vier partijen hebben inmiddels interesse getoond en een bod uitgebracht. Tot nu toe gaan alle partijen uit van woningbouw. Op dit moment is er één kandidaat-koper geselecteerd. Deze krijgt enkele maanden de gelegenheid om onderzoek te doen naar de haalbaarheid. Vervolgstappen om het kerkgebouw definitief aan de eredienst te onttrekken zijn dan ook in voorbereiding.”

Bouwgeschiedenis
De parochianen kwamen in de jaren vijftig van de vorige eeuw van Kranenburg en Vorden eensgezind samen in de H. Antoniuskerk op de Kranenburg. Maar in die jaren groeide - als een soort inhaalslag na de Tweede Wereldoorlog - het aantal katholieken in het dorp Vorden flink, ook al omdat woningbouw alleen daar plaatsvond. De afstand van 2,5 kilometer tussen Vorden en Kranenburg werd steeds meer bezwaarlijk gevonden voor de bloei van het rijke roomse leven, met geregelde en veelvuldige kerkgang. Je had immers maar twee soorten vervoer: lopen of per fiets; auto en openbaar vervoer speelden toen nog een marginale rol. Geen wonder dat op den duur de wens groeide om te komen tot een eigen gebedsruimte in het dorp Vorden.
Maar wil je een kerk bouwen, dan is een eerste vereiste, dat je daarvoor grond ter beschikking krijgt. Het kerkbestuur van vlak na de oorlog had toch wel een vooruitziende blik, afgaande op een verzoek aan kardinaal De Jong, tot machtiging voor aankoop van een stuk grond, teneinde daar later een zusterklooster met kapel en mogelijke school te kunnen bouwen. De tekst ‘E spinis rosa” (Uit de doornen een roos) op de eerste steen van de Christus Koningkerk geeft maar al te goed weer, dat de totstandkoming van de kerk niet alleen maar over rozen ging, maar ook doornen op haar pad vond.
Via architect Van Houte (hij speelde een tussenrol, was protestant en zo zou de aankoop minder in de gaten lopen) werd een perceel gekocht, grenzend aan het Herstellingsoord, in gebruik bij de Nederlandse Spoorwegen, nu het huidige Decanije-complex. Het bestuur van het Herstellingsoord was ziedend, toen het bemerkte wie in feite de koper was: “Zij hadden voornamelijk bezwaren tegen de bijzondere bebouwing bij het uitbreidingsplan van de gemeente Vorden, vanwege het doel van het rustoord: zij waren zeer gekant tegen het katholieke centrum.”
De econoom van het bisdom kreeg het heen en weer van het gedoe rond de aankoop van grond. De parochie had namelijk in 1959 ook een groot financieel verlies geleden bij de brand in het zwaar onderverzekerde pand van Schoenaker op de Kranenburg (eigendom van de kerk). Aan het eind van een brief aan het kerkbestuur maakte hij de opmerking: “Pax domini sit semper vobiscum! Et cum spiritu meo. Moge de vrede van de Heer altijd bij u zijn. En met mijn geest!”
Op 7 april 1962 hakte het bisdom uiteindelijk de knoop door. Het liet weten, dat het bouwbureau van het bisdom zélf de kerkenbouw ter hand zou nemen. Op 3 april 1964 werd de nieuwe kerk door kardinaal Alfrink geconsacreerd en toegewijd aan Christus Koning. Het werd een rectoraatskerk; dat wil zeggen een kerk voor een afgezonderd deel van de parochie, met de rechten van een parochie. De spoorlijn tussen Kranenburg en Vorden werd de grens. Gelukkig dat die er lag; wie zou anders de juiste scheidslijn hebben kunnen bepalen? De bouw van de toren werd mogelijk door verkoop van grond aan de gemeente en een forse gift van een parochiaan.